VR jako moderator psychoterapii wspomaganej psychedelikami

Czy VR i substancje psychodeliczne to dobre połączenie? Okazuje się, że może być. Poniżej przedstawiamy fragmenty badania, które pojawiło się we Frontiers.

Psychoterapia wspomagana psychodelikami reprezentuje unikalny model psychofarmakologiczny. Doświadczenie to cechuje silna zależność od dwóch kluczowych czynników: nastawienia uczestnika i środowiska terapeutycznego (set&setting). Jako takie, modele terapeutyczne wykorzystujące psychodeliki odzwierciedlają potrzebę stworzenia dokładnego planu, który ma promować otwarte, elastyczne i ufne nastawienie oraz wspierające okoliczności. W tym celu model psychoterapii wspomaganej psychodelikami w coraz większym stopniu posiłkuje się metodami pomocniczymi, takimi jak medytacja, relaksacja, wizualizacja czy praktyki duchowe. Autorzy badania z kolei sugerują wirtualną rzeczywistość jako kompleksowe narzędzie pozwalające wykorzystywać i katalizować ze swej natury terapeutyczne aspekty doświadczenia psychodelicznego, takie jak oddzielenie od znanej rzeczywistości, zmiana doświadczania siebie, zwiększenie percepcji sensorycznej i wzbudzanie doświadczeń mistycznych.

Jest to możliwe dzięki udowodnionej przydatności wirtualnej rzeczywistości do wspomagania relaksacji i zmniejszania lęku, ograniczania działania bodźców zewnętrznych, wspierania świadomej obecności, ćwiczenia umysłu w celu osiągnięcia odmiennych stanów świadomości, wzbudzania stanów mistycznych, zwiększania współpracy terapeutycznej i wzmacniania poczucia własnej skuteczności. Chociaż te niezwykłe cechy wirtualnej rzeczywistości zdają się być obiecujące, jej potencjalna rola w psychoterapii wspomaganej psychodelikami pozostaje spekulacyjna ze względu na brak dowodów empirycznych na współdziałanie wirtualnej rzeczywistości i psychoterapii wspomaganej psychodelikami. Biorąc pod uwagę zwiększone komercyjne zainteresowanie tą synergią, istnieje pilna potrzeba oceny tego podejścia.

Autorzy wskazują na określone modele wirtualnej rzeczywistości i ich role w ramach protokołów psychoterapii wspomaganej psychodelikami tak, aby zainspirować kierunek przyszłych badań naukowych, a także wymieniamy potencjalne wady, skutki uboczne i ograniczenia, które należy dokładnie rozważyć. Należy do nich nadmierna stymulacja sensoryczna, cyber-sickness („cyfrowa choroba lokomocyjna”, a więc dolegliwości spowodowane nadużywaniem urządzeń cyfrowych), wyzwalanie wspomnień z traumatycznych zdarzeń z przeszłości, a także oderwanie od doświadczenia wewnętrznego lub wywieranie silnego wpływu na jego treść. Zrównoważone podejście oparte na dowodach może zapewnić ciągłość pomiędzy wszystkimi fazami leczenia, wspomóc przejście do odmiennych stanów świadomości i wyjście z nich, pogłębić intensywne doświadczenia związane z odmiennymi stanami świadomości, w tym stany mistyczne, i wzbogacić psychoterapeutyczny proces integracji. Podsumowując, potencjalne zastosowanie wirtualnej rzeczywistości w dostosowywaniu psychoterapii wspieranej psychodelikami wymaga dalszych badań i opartego na dowodach podejścia zarówno do planowania, jak i wdrażania.

Wirtualna rzeczywistość może być wykorzystywana do wspomagania leczenia z zastosowaniem psychodelików dzięki możliwościom:

1. Łagodzenia psychologicznych skutków ubocznych poprzez wzmacnianie stanu relaksacji,

2. Wspierania uczestników w koncentrowaniu się na intencji poprzez eliminację znajomych znaków, które utrzymują ich w ich zewnętrznym świecie,

3. Zachęcania do wkroczenia w wewnętrzny świat doświadczeń poprzez prowokowanie świadomej obecności,

4. Pogłębiania intensywności mocnych stanów psychologicznych i emocjonalnych poprzez jednoczesne działanie nastawione na ścieżki wzbudzające WŁASNE JA,

5. Ugruntowania możliwości osiągnięcia odmiennego stanu świadomości poprzez familiaryzację i komfort doświadczenia odmiennego stanu świadomości,

6. Zwiększanie i utrzymywanie niehierarchicznej współpracy terapeutycznej, która pozostaje spójna przez całe leczenie,

7. Zwiększanie rezyliencji i poczucia sprawczości w związku z mierzeniem się z trudnymi doświadczeniami.

Z całą treścią badania można zapoznać się tutaj.